Daily Archives: April 14, 2022
Թեստ 3
Արմատ և ածանց
Արմատը բառի հիմնական իմաստն արտահատող մասն է, հիմքը: Արմատը արտահայտում է բառի հիմնական իմաստը և չի բաժանվում բաղադրիչների:
Օրինակ՝ թագ արմատից ունենք թագավոր, անթագ, թագուհի բառերը:
Բառի վերջից կամ սկզբից ավելացող մասնիկները, որոնք փոխում են բառի իմաստը և կազմում նոր բառեր, կոչվում են ածանցներ:
Օրինակ՝ տուն-անտուն, գիր—գրություն, խմոր—խմորեղեն:
Այս բառերի ան, ություն, եղեն մասնիկները ածանցներ են:
Առաջադրանքներ՝
1.Տրված բառերը կազմող մասերն առանձնացրո՛ւ: Արմատներն ընդգծիր:
Օրինակ՝ մայրություն – մայր + ություն
անամոթ, ամպոտ, քարոտ, օդային, դժգոհ, հեռավոր, բարություն, գրավոր, անորոշ, տհաճ:
անամոթ-ան+ամոթ
ամպոտ-ամպ+ոտ
քարոտ-քար+ոտ
օդային-օդ+ային
դժգոհ-դժ+գոհ
հեռավոր-հեռու+ավոր
բարություն-բարի+ություն
գրավոր-գիր+ավոր
անորոշ-ան+որոշ
տհաճ-տ+հաճելի:
2. Գտիր հետևյալ բառերի ընդհանուր արմատները:
ամառանոց, ամառային-ամառ
ջերմություն, ջերմանավ-ջերմ
նավահանգիստ, նավավար-նավ
վարիչ, վարել, ղեկավար-վարել
հազարավոր, հազարամյակ-հազար
3. Կազմիր նոր բառեր հետևյալ արմատներով՝
քար, հող, դաս, տուն, երկար, հերոս, սխալ
քար-քարոտ,
հող-հողամաս,հողատարացք,
դաս-դասարան, դասագիրք
4.Կազմիր բառեր հետևյալ ածանցներով՝
ավոր, ուրդ, որդ, ական, արան, անք, ավուն
դարավոր,հագուրդ,որսորդ,գրական,դասարան,առաջադրանք,կարմրավուն,
5.Գրիր մեկ բառով՝
մարդ, որը լողում է-լողորդ,
մարդ, որը հեծանիվ է քշում-հեծանվորդ
մարդ, որը մեքենա է վարում-վարորդ,
մարդ, որը ճամփա է գնում-ճամփորդ,
մարդ, որն առաջնորդում է-առաջնորդ,
մարդ, որը որս է անում-որսորդ,
մարդ, որն անցնում է ինչ-որ տեղով-անցորդ,
մարդ, որը գնումներ է կատարում-գնորդ,
Ո՞ր ածանցը ավելացավ բոլոր բառերը կազմելիս:
6.Ի՞նչ բաղադրիչներից են կազմված գետակ, անբիծ, քարափ, ծով, ձոր, դասարան բառերը: Բաժանիր բաղադրիչների: Օրինակ՝ մայրիկ-մայր+իկ, անտուն-ան+տուն, գրատախտակ-գիր+ա+տախտակ, սեղան-չի բաժանվում և այլն:
գետակ-գետ-ակ,
անբիծ-ան-բիծ,
քարափ-քար-ափ,
ծով-չի բաժանվում,
ձոր-չի բաժանվում,
դասարան-դաս-արան,