ա)2x + 2y =2(x+y)

բ)6a — 3 =3(2a-1)

գ)ax — ab =a(x-b)

դ)2a + 6ab =2a(1+3b)

ե)a² + a =a(a+1)

զ)3x³ — xy² =x(3³-y²)

է)ax + bx + cx =x(a+b+c)

ը)5a³ + 10a² + 15a=5a(a²+2a+3a)

2)Վերլուծե՛ք արտադրիչների.

ա) x(b + a) + y(a + b) =(a+b)(x+y)

բ) 7x(a − b) − 8y(a − b) =(a-b(7x-8y)

գ) 5y(z − 4) + 2x(4 − z) =(z-4)(5y-2x)

դ) 5x(2a − 7b) + 6y(7b − 2a) =(7b-2a)(5x-6y)

ե) 4a(3x − 1) − b(1 − 3x) =(3x-1)(4a+b)

զ) 7a(a − 3) − (3 − a)(1 + b) =(a-3)(7a+1b)

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)․

1)Բազմանդամը վերլուծեք արտադրիչների․

ա)2a + 4b =2(a+2b)

բ)ba — b =b(a-1)

գ)6x — 2 =2(3x-1)

դ)yx + 2y =y(x+2)

ե)3a — 12b =3(a-4b)

զ)7x — 28xy =7x(1-4y)

2)Բազմանդամը վերլուծեք արտադրիչների․

ա)x(a + b) + y(a + b)=(a+b)(x+y)

բ)m(n — 3) — 2(n — 3)=(n-3)(m-2)

գ)(a + b)a — b(a + b)=(a+b)(a-b)

դ)2a(1 — b) — 3(1 — b)=(1-b)(2a-3)

ե)a(b + 3) — b(3 + b)=(b+3)(a+b)

զ)7x( x + 2y) — 2(2y + x)=(x+2y)(7x+2)

է)a(a + b) + (a + b)=(a+b)(a+1)

Լինում է, չի լինում մի փոքրիկ գյուղում մի մարդ է լինում: Նա ջրավաճառ է լինում: Այդ ժամանակներում ջուրը ծորակից չէր հոսում. այն հանում էին կամ ջրհորների խորքից, կամ էլ վերցնում էին խորը գետից: Նա, ով չէր ուզում ինքնուրույն ջուր որոնել, ստիպված էր այն առնել ջրավաճառի կավե մեծ կուժերից: Նրանք շրջում էին գյուղից գյուղ՝ հետները տանելով անգին հեղուկը:

Մի անգամ, առավոտյան կուժերից մեկը ճաք տվեց, ու ջուրը սկսեց կաթել ամբողջ ճանապարհին: Երբ ջրավաճառը հասավ գյուղ, գնորդներն ամեն անգամվա պես տասը մետաղադրամով առան աջ կուժի միջի ամբողջ ջուրը, և միայն հինգ մետաղադրամ տվեցին այն կուժի ջրին, որը լիքն էր կիսով չափ:

Նոր կուժ առնելը շատ թանկ կնստեր ջրավաճառի վրա, այդ պատճառով նա որոշեց ճանապարհն անցնել արագ՝ վնասի չափը նվազեցնելու համար:

Երկու տարի շարունակ տղամարդը ջուր էր տանում գյուղ և ստանում իր տասնհինգ մետաղադրամը:

Մի անգամ նա գիշերն արթնացավ կամացուկ ձայնից:
— Է՛յ…է՜յ:
— Ո՞վ կա այստեղ,-հարցրեց տղամարդը:
— Ես եմ:
Ձայնը գալիս էր ճաքած կուժից:
— Ինչո՞ւ դու ինձ արթնացրիր այս ժամին:
— Ինձ թվոմ է՝ եթե ես քեզ հետ խոսեի օրը ցերեկով, վախը քեզ կխանգարեր ինձ հետ խոսել…Իսկ ինձ հարկավոր է, որ դու ինձ լսես:
— Ի՞նչ ես ուզում:
-Ես ուզում եմ քեզնից ներողություն խնդրել: Ճաքը, որից ջուրը հոսում է, առաջացել է ոչ իմ մեղքով: Բայց ես գիտեմ, թե այն որքան է քեզ վշտացրել: Ամեն օր, երբ դու հոգնած հասնում ես գյուղ և իմ բերածի դիմաց ստանում ես ուղիղ կես գին, քիչ է մնում ես պայթեմ արցունքներից: Ես գիտեմ, որ դու կարող ես ինձ նոր կուժով փոխարինել կամ էլ շպրտել, բայց, մեկ է, դու ինձ չես շպրտում: Դրա համար ես ուզում եմ շնորհակալություն հայտնել և մեկ անգամ ևս ներողություն խնդրել քեզանից:
— Զավեշտ է, որ դու ինձնից ներողություն ես խնդրում,- քրթմնջաց ջրավաճառը: Առավոտ շուտ մենք երկուսով զբոսանքի կգնանք: Ես ուզում եմ քեզ մի բան ցույց տալ:

Ջրավաճառը նորից ընկղմվեց քնի մեջ մինչև լուսաբաց: Երբ հորիզոնին երևաց արևը, նա վերցրեց ճաքած անոթն ու ուղղվեց դեպի գետը:
-Նայի՛ր,-ասաց նա հասնելով մի տեղի, որտեղից երևում էր ամբողջ քաղաքը: Ի՞նչ ես դու տեսնում:
— Քաղաք,-պատասխանեց անոթը:
— Էլ ի՞նչ ես տեսնում,- հարցրեց տղամարդը:
— Չգիտեմ…: Ճանապարհ,-կասկածելով ասաց կուժը:
-Ճի՛շտ է: Իսկ հիմա նայիր արահետին: Ի՞նչ ես տեսնում:
— Ես տեսնում եմ չոր հող և քարեր՝ ճանապարհի աջ կողմում ու ծաղիկների շարք՝ ձախ կողմի վրա,- ոչ այնքան վստահ ասաց կուժը՝ չհասկանալով, թե ինչ է իրենից ուզում իր տերը:
— Տարիներ շարունակ ես անցել եմ այս ձանձրալի, անուրախ ճանապարհով, ջուր եմ տարել գյուղ և երկու կուժի ջրի դիմաց ստացել նույն մետաղադրամները… Բայց մի անգամ ես նկատեցի, որ քեզ վրա ճաք է առաջացել, և ջուրը քչանում է: Քեզ նոր կուժով փոխարինել ես չէի կարող, բայց իմ գլխում ուրիշ գաղափար ծնվեց. ես գնեցի գույնզգույն ծաղիկների սերմեր և ցանեցի դրանք ճանապարհի երկու կողմերում: Ամեն անգամ, երբ ես անցնում էի այդ ճանապարհով, քեզնից հոսող ջուրը ոռոգում էր արահետի ձախ կողմը: Այդպես առաջացավ այս գեղեցկությունը:
Ջրավաճառը դադար տվեց, նայեց իր հավատարիմ կուժին ու հարցրեց. «Եվ դո՞ւ ես ինձնից ներողություն խնդրում: Մի՞թե նշանակություն ունեն այն մի քանի ավել մետաղադրամները, երբ քո շնորհիվ, քո ճաքի շնորհիվ իմ ճանապարհը զարդարում են այս վառվռուն ծաղիկները՝ ուրախություն պարգևելով իմ աչքերին: Այդ ե՛ս պետք է քեզ շնորհակալություն հայտնեմ քո սքանչելի ճաքի համար:

Ես հուսով եմ, ավելի շուտ՝ համոզված եմ, որ դու հասկացար, թե ինչու եմ քեզ նվիրում այս հեքիաթը:

Առաջադրանքներ

1. Ո՞րն է հեքիաթի գլխավոր ասելիքը: Ընտրե՛ք մտքերից մեկը և ընտրությունը հիմնավորե՛ք:

• Քեզ նվիրված մարդուն պետք է հավատարիմ լինել:
• Ընկերոջդ թերության նկատմամբ կարելի է ներողամիտ լինել:
• Նյութական արժեքից ավելի կարևոր են գեղեցկությունն ու ուրախությունը:
• Մարդու հնարամտությունը սահման չունի:

2․ Ընտրե՛ք այն պատասխանը, որը համապատասխանում է ստեղծագործության ասելիքին։ Հիմնավորե՛ք Ձեր ընտրությունը։
Մարդը շնորհակալ էր կուժին, որովհետև․

• կուժը թեկուզև ճաքել էր, բայց իրեն փող էր բերում,
• կուժը իրեն գեղեցկություն և ուրախություն էր պարգևում,
• ինքը գումար չուներ նոր կուժ առնելու, և ճաքած կուժը շարունակում էր ծառայել իրեն,
• կուժը երախտագետ էր և գնահատում էր մարդու բարությունը։

 Կուժը չնայած որ ճաքած էր,բայց իր միջի ջուրը թափում էր և ծաղիկներ էին առաջանում։Այդպես կուճը իրեն ուրախություն էր պարգևում։